Thế nào gọi là an toàn điện? Các biện pháp đảm bảo an toàn điện

Điện được coi là một nguồn năng lượng cơ bản quan trọng trong đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, việc sử dụng điện có thể mang theo những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe và tính mạng con người, đồng thời có khả năng gây chập cháy. Để đảm bảo an toàn, việc hiểu rõ về các khái niệm liên quan đến an toàn điện là cần thiết để áp dụng những biện pháp an toàn toàn diện nhất cho người sử dụng điện.

An toàn điện là gì?

An toàn điện được định nghĩa như một chuỗi các biện pháp phòng ngừa sự cố trong trường hợp xảy ra tai nạn điện. Các biện pháp an toàn này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chúng ta khi chúng ta tiếp xúc hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ tai nạn điện, như nhà ở, các nhà máy, phân xưởng, công trình… để tránh các thương tích như điện giật, bỏng, hay tổn thương nội tạng.

Cơ sở pháp lý:

• Nghị định 14/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật điện lực về an toàn điện;
• Nghị định 51/2020/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 14/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Điện lực về an toàn điện.

Để bảo đảm an toàn điện, đòi hỏi phải có đủ các điều kiện và tác nhân tác động hữu hiện bao gồm các chính sách pháp luật ATVSLĐ; con người lao động, sự nhận thức; những người lãnh đạo, phụ trách ATVSLĐ có sự quan tâm đúng mức; công tác đào tạo ngành nghề, tay nghề; đào tạo an toàn lao động chất lượng; nguồn vốn, kinh phí; trang cụ và thiết bị tiêu chuẩn an toàn; tiêu chuẩn ISO. Các nội quy an toàn lao động; chính sách an toàn lao động chi tiết, các chế độ chế tài, thưởng phạt nghiêm…

Nguyên tắc an toàn điện

Tuân thủ các nguyên tắc an toàn điện khi sử dụng thiết bị điện hàng ngày là cách hiệu quả để giảm thiểu rủi ro và tổn thất về tài sản, thậm chí cả tính mạng. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng cần tuân thủ:

1. Đào tạo người dùng về cách vận hành thiết bị điện trước khi sử dụng.
2. Sử dụng dây cắm có tải trọng phù hợp, và vị trí ổ cắm được đặt đúng cách mà không quá tải.
3. Sắp xếp dây điện gọn gàng để tránh tai nạn và nguy cơ chập cháy.
4. Lắp đặt thiết bị và ổ cắm ở độ cao an toàn, xa hơn 1m so với mặt đất để tránh trẻ em tiếp xúc.
5. Yêu cầu người lắp đặt hệ thống điện có kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm.
6. Ngưng sử dụng điện ngay khi phát hiện rò rỉ hoặc hỏng hóc.
7. Tránh sử dụng thiết bị không người giám sát gần đường dây điện.
8. Sử dụng dây điện và thiết bị chất lượng cao.
9. Thực hiện sửa chữa và bảo trì chỉ khi có kiến thức chuyên môn và đảm bảo an toàn cho bản thân bằng trang thiết bị bảo hộ.

Yêu cầu tiêu chuẩn chung về an toàn điện

Nghị định 14/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành luật điện lực về an toàn điện. Trong đó đưa ra yêu cầu chung về an toàn trong phát điện, truyền tải điện, phân phối điện và sử dụng điện để sản xuất:

• Đối với các nhà máy điện, trạm điện, đường dây dẫn điện chuẩn bị đưa vào khai thác, sử dụng, chủ đầu tư phải bàn giao đầy đủ tài liệu thiết kế, thi công, hoàn công và các tài liệu kỹ thuật khác theo quy định của pháp luật về xây dựng cho đơn vị quản lý vận hành
• Chủ đầu tư phải có đầy đủ các tài liệu thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, các tài liệu hoàn công xây lắp và các tài liệu kỹ thuật khác theo quy định của pháp luật về xây dựng bàn giao cho đơn vị quản lý vận hành;
• Chủ đầu tư các dự án nhà máy điện, trạm điện, đường dây dẫn điện phải thực hiện công tác thí nghiệm, hiệu chỉnh từng phần và toàn bộ hệ thống các trang thiết bị trong dây chuyền công nghệ phát điện, truyền tải và phân phối điện để bảo đảm phù hợp với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, các thông số quy định trong thiết kế đã được duyệt. Hồ sơ thí nghiệm, hiệu chỉnh phải được đưa vào biên bản nghiệm thu từng phần và toàn bộ dự án.
• Đối với đoạn đường dây dẫn điện trên không vượt qua nhà ở, công trình có người sinh sống, làm việc bên trong và nơi thường xuyên tập trung đông người thì các chế độ vận hành của đường dây không được vượt quá tiêu chuẩn, định mức quy định.
• Có đầy đủ các tài liệu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật an toàn điện; các hướng dẫn như: Quy trình, nội quy và biện pháp tổ chức thực hiện các quy định về an toàn điện tại cơ quan, doanh nghiệp trên cơ sở tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện hiện hành. Thiết lập hồ sơ, lý lịch, tài liệu kỹ thuật liên quan đến thiết bị điện và tổ chức quản lý theo quy định.
• Tại các vị trí vận hành phải có đầy đủ các quy trình: Vận hành thiết bị, xử lý sự cố điện; sơ đồ lưới điện, nội quy phòng cháy, chữa cháy, sổ nhật ký vận hành, dụng cụ, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân, biển cấm, biển báo và các dụng cụ, phương tiện khác theo quy định.

Một số tiêu chuẩn an toàn điện

Thông tin tiêu chuẩn an toàn điện của một số vật liệu, thiết bị điện được sử dụng phổ biến

Tham khảo thêm: Bộ sản phẩm thiết bị an toàn điện TTE-SAFE

Biện pháp đảm bảo an toàn điện

Các biện pháp đảm bảo an toàn điện đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến tài sản, sức khỏe và tính mạng con người. Đây là những nguyên tắc cần tuân thủ không chỉ khi sử dụng mà còn khi thực hiện công việc sửa chữa, bảo trì và duy trì hệ thống điện cũng như các thiết bị liên quan. Có một số biện pháp được thực hiện để đảm bảo an toàn điện, bao gồm:

Thiết kế và xây dựng hệ thống điện theo quy cách:

Các hệ thống điện cần được thiết kế và xây dựng theo các quy định và tiêu chuẩn an toàn như quy định của tổ chức tiêu chuẩn quốc tế (IEC) và quy định của cơ quan quản lý địa phương.

Sử dụng thiết bị bảo vệ:

Đảm bảo sử dụng các CB, thiết bị bảo vệ để ngăn chặn, phát hiện, xử lí các sự cố gặp phải trong quá trình sử dụng.

Một trong những thiết bị ưu việt nhất hiện nay là bộ sản phẩm an toàn điện của TTE-SAFE, thiết bị cho phép xử lí hầu hết các mối nguy về điện như: giật điện, rò rỉ, quá tải, quá áp, thấp áp, sét lan truyền, thiết bị nhiễm nước, ngắn mạch, cháy nổ do điện,…

Tham khảo thêm:

• Thiết bị chống sốc điện cách ly TTE-SAFE
• Thiết bị dập tia hồ quang điện TTE-SAFE

Kiểm tra, bảo trì và sửa chữa định kỳ:

Thực hiện các hoạt động này để phát hiện và khắc phục vấn đề trước khi gây nguy cơ thực sự.

Sử dụng và bảo quản đúng cách:

Tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất và các quy tắc an toàn khi sử dụng và bảo quản thiết bị điện.

Đào tạo an toàn điện:

Đào tạo người sử dụng về an toàn điện và cách hành động khi xảy ra sự cố.

Bảo vệ cá nhân:

Sử dụng trang thiết bị bảo hộ cá nhân để bảo vệ người lao động.

Xây dựng hệ thống cảnh báo và phản ứng sự cố:

Cài đặt các hệ thống cảnh báo và phản ứng nhanh trong trường hợp xảy ra sự cố điện như cháy, rò rỉ điện, hay nguy cơ điện gây thương tích.”